Luchtverontreiniging vormt één van de grootste uitdagingen van onze tijd. Dan hebben we het over broeikasgassen, roet, stikstofdioxide, pcb’s enzovoort. Bepaalde van die stoffen werden de jongste jaren gelukkig teruggedrongen, zoals de ozonafbrekende emissies. Ik herinner mij nog dat toen ik een kwarteeuw geleden op de lagere schoolbanken zat, het nieuws bol stond van het gat in de ozonlaag. Ook met zure regen werden we bijna dagelijks op de televisie geconfronteerd. Het is dus mogelijk om met een pak ambitie, durf en samenwerking de weg vooruit te vinden en de emissie van schadelijke stoffen drastisch terug te dringen. De weg vooruit ook naar een betere levenskwaliteit.
Zo is ook de uitstoot van zware metalen sterk teruggedrongen. Maar we moeten ook realistisch zijn, want de aanwezigheid van andere stoffen neemt nog toe. Het is een thema waarvan de mensen wakker liggen. Dit thema leeft in de stad, op het platteland, bij jong en bij oud. Het is ook een thema dat mij persoonlijk bijzonder na aan het hart ligt. Ik organiseer al enkele jaren een onderzoek op basis van lindeboombladeren in Brussel, in samenwerking met de Universiteit Antwerpen. Daar zien we een aantal significante factoren, zoals de aanwezigheid van verkeer. De afstand van het verkeer tot de woongebieden heeft een cruciale impact. We zullen dat ook ontdekken in de hoorzittingen die sinds 19 februari van start zijn gegaan in de senaat.
Meer dan 3000 Belgen stierven vorig jaar aan de gevolgen van luchtverontreiniging. bron: Werldgezondheidsorganisatie (WHO)
Luchtverontreiniging blijft de belangrijkste milieufactor bij vermijdbare ziekten en voortijdige sterfte. Volgens de Werldgezondheidsorganisatie stierven zo vorig jaar in België bijvoorbeeld meer dan drieduizend Belgen aan de gevolgen van luchtverontreiniging. Er is niet enkel de menselijke kost, er is ook een economische kost. Het zou ons land 8 miljard euro kosten per jaar als we kijken naar de impact op landbouw, ziekteverlof en de gezondheidszorg.
Luchtverontreiniging kent geen bevoegdheidsgrenzen. Zowel meerderheid als oppositie gaan moeten samenwerken.
Luchtverontreiniging en fijnstof kennen geen geografische grenzen. Zo komt een groot aandeel van het fijnstof van onze buurlanden naar ons gewaaid. Luchtverontreiniging kent ook geen bevoegdheidsgrenzen. Het is een uitdaging dat elk bevoegdheidsniveau op zijn niveau moet aangaan. Van de Europese Unie, over het federale niveau, naar de Gemeenschappen en de Gewesten, tot het lokale bestuur. Daarom denk ik ook dat hier over de grenzen van meerderheid en oppositie, hoe die grenzen ook mogen lopen, samengewerkt kan & moet worden.